Gõ cửa ngày mới 17.3: Người nông dân không thể tự phát triển thương hiệu nông sản
nullViệt Nam là quốc gia nông nghiệp, và năm 2017, kim ngạch xuất khẩu các mặt hàng nông lâm thủy sản của Việt Nam đạt 32,1 tỉ USD. Tuy nhiên, đến nay 90% nông sản của Việt Nam vẫn xuất khẩu dưới dạng thô, kim ngạch còn thấp do giá xuất khẩu thấp hơn các sản phẩm cùng loại của nhiều nước khác. Một minh chứng rõ nét là nhiều loại nông sản, dù được Cục Sở hữu trí tuệ bảo hộ tên gọi, xuất xứ, chỉ dẫn địa lý và cũng được thị trường trong và ngoài nước biết đến, nhưng đến hơn 80% lượng nông sản Việt Nam chưa xây dựng được thương hiệu, chưa có nhãn mác. Đây là bất lợi lớn, khiến sức cạnh tranh của nông sản Việt trên thị trường hạn chế, nhất là với thị trường Quốc tế.Trong số các sản phẩm nông nghiệp Việt Nam nổi tiếng, cây chè được đánh giá là một trong những nông sản có thế mạnh xuất khẩu của Việt Nam, nhất là chè Thái Nguyên. Tuy nhiên, chè ở Thái Nguyên cũng là điển hình về xuất khẩu nguyên liệu thô, không có thương hiệu. Vì vậy sản lượng xuất khẩu hạn chế so với tiềm năng, kim ngạch xuất khẩu thấp. Từ cách đây nhiều năm, để không phụ thuộc vào tư thương, ông Nguyễn Đức Trọng - chủ một cơ sở sản xuất, chế biến chè, đã mang sản phẩm lặn lội đi quảng bá khắp nơi, nhằm xây dựng thương hiệu chè sạch, tìm đầu ra cho các hộ dân liên kết với cơ sở của ông. Sau nhiều năm lăn lộn, ông Trọng nhận ra, dù là vùng chè có tiếng nhưng tự thân người nông dân không thể làm được thương hiệu cho sản phẩm của mình.Ông Nguyễn Đức Trọng, ngụ thị trấn Sông Cầu, huyện Đồng Hỷ, tỉnh Thái Nguyên cho biết: “Trước đây chúng tôi cũng xây dựng thương hiệu nhưng vì kinh phí chúng tôi chi phí cho sản xuất là chúng tôi đã hết vốn rồi, thế mà để đăng ký được thương hiệu với số tiền rất lớn và khoảng thời gian rất dài như thế rất ảnh hưởng nó ko đáp ứng được nên buộc chúng tôi phải sản xuất và tìm nhà phân phối cho mình…nên buộc phải qua bên thứ ba tìm nhà phân phối để cho giảm bớt cái chi phí trong quá trình sản xuất của mình”.Nông dân vốn không có kỹ năng làm thị trường đã đành, ngay cả doanh nghiệp lớn cũng gặp khó khăn không ít trong việc phát triển thương hiệu.Bà Đỗ Thị Đức Lý - Tổng GĐ Công ty Cổ phần Chè Tân Cương Hoàng Bình cho biết: “Chúng tôi đã xây dựng được các HTX liên kết thế nhưng mà cái sự bền vững giữa dn với nông dân nó ko được bền vững bởi vì là dn có thể đặt chân xd đc những vùng nguyên liệu ổn định theo chất lượng tốt thì lập tức lại có những người đến mua tranh để phá giá, chính vì vậy chất lượng nó cũng ko được ổn định. Chưa có sự công bằng để xây dụng thương hiệu nó rất là gian nan vất vả”.Các chuyên gia nhận định, nhờ các yếu tố thổ nhưỡng, chất lượng chè Thái Nguyên rất tốt, ít có vùng đất nào có được. Thế nhưng còn quá nhiều vấn đề cần khắc phục, thứ nhất là quản lý an toàn thực phẩm chưa đảm bảo cạnh tranh, thứ hai chất lượng không đồng đều. Ngoài ra mẫu mã bao bì đóng gói cũng chưa đạt chuẩn.Ông Thusil Tissera - Chuyên gia Sri Lankanhấn mạnh: “Một cái túi rất là truyền thống hiện tại đang bán ở trên thị trường nội địa nhưng mà với bao bì như vậy chúng ta không thể đưa ra nước ngoài xuất khẩu vì thứ nhất là thông tin về sản phẩm không đủ, thứ hai là ko đủ hấp dẫn. Với người nước ngoài thì thông tin và hình ảnh về thương hiệu cũng như là nhãn hàng rất là quan trọng, vì họ cần đầy đủ tất cả những thông tin cần thiết, từ thành phần đến xuất xứ nguồn gốc của sản phẩm”.Diện tích chè Thái Nguyên trên 21 nghìn ha, sản lượng đạt 220 nghìn tấn chè búp tươi/năm, trong đó 80% tiêu thụ tại thị trường nội địa. Do xuất thô nên giá bán rất thấp. Trong cả chuỗi phân phối, phần giá trị gia tăng nằm ở khâu trung gian thuộc các công ty nước ngoài.Ông Lương Văn Vượng – Chi Cục trưởng Chi Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh Thái Nguyên cho biết: “Khi chúng ta bán hàng cho họ phần lớn chúng ta bán nguyên liệu thô và về họ ko biết chè đấy ở đâu cả, về người ta trộn vào và mang thương hiệu của nước ngoài, cho nên người ta bán cái giá từ 3 USD thậm chí lên tới vài chục USD, thì cái phần chênh lệch ấy phần giá trị gia tăng ấy công ty nước ngoài hưởng cả, VN bán nguyên liệu thô nên chúng ta không được bao nhiêu. Nông dân chỉ được 17-20% trong bánh tiền ấy thôi”. “Quan trọng là chúng ta phải đảm bảo các yếu tố quản trị trong cái sx chè sạch, đặc biệt trong khâu chế biến chúng ta yêu cầu chế biến sâu hơn, ra rất nhiều các sản phẩm trên cơ sở đó chúng ta làm tốt công tác thị trường để sản phẩm chè của VN hiện nay mới đi khoảng 64 nước trên thế giới, tiến tới chúng ta có thể mở rộng hơn thị trường quốc tế”, ông Nguyễn Xuân Cường, Bộ trưởng Bộ NN&PTNTnhấn mạnh.Cũng theo Bộ trưởng NN&PTNT: trong chương trình tái cơ cấu nông nghiệp, chè được chọn là một trong những nông sản có lợi thế và còn nhiều dư địa phát triển. Với diện tích cả nước đạt 130 nghìn ha, giá trị xuất khẩu mới đạt xấp xỉ 250 triệu USD. Ngành chè đang đòi hỏi nâng cao hơn năng suất chất lượng bằng cách áp dụng quy trình kỹ thuật, làm sao đưa năng suất từ bình quân hiện nay 9 tấn lên trên 10 tấn/1ha..Trong câu chuyện xây dựng và phát triển thương hiệu sản phẩm nông sản, có thể thấy rất rõ hình ảnh cũng đầy long đong của nông sản BRVT như Bưởi da xanh Sông Xoài, Nhãn xuồng cơm vàng Xuyên Mộc, Thanh Long Bông Trang, Rượu Hòa Long…thế nhưng, những nông sản này cũng chỉ mới dừng lại ở việc xây dựng thành công thương hiệu tập thể. Việc phát triển thương hiệu mới chỉ dừng lại ở những hội chợ xúc tiến thương mại quy mô nhỏ.Rõ ràng, thương hiệu của sản phẩm không đơn giản là một nhãn hiệu hay một chỉ dẫn địa lý dùng cho sản phẩm đó mà còn là danh tiếng, uy tín, thị trường, chất lượng trong cả quá trình xây dựng lâu dài. Để xây dựng thành công thương hiệu nông sản, việc cấp giấy chứng nhận chỉ là bước đầu, giai đoạn khai thác, bảo vệ và phát triển thương hiệu để đưa sản phẩm ra thị trường mới là quan trọng.Cho nên, việc xây dựng thương hiệu chỉ là bước đầu của quá trình xây dựng thương hiệu có uy tín. Trong thời đại hội nhập hiện nay, việc xây dựng và phát triển được một thương hiệu không đơn giản. Để người nông dân tự xây dựng thương hiệu và phát triển thương hiệu lại càng khó khăn vô cùng bởi hạn chế cả kiến thức lẫn kỹ năng trong lĩnh vực này.Chính vì vậy, sự vào cuộc trách nhiệm và quyết liệt của các quan chức năng là hết sức cần thiết để giải thành công bài toán xây dựng và phát triển thương hiệu cho nông sản Việt trên thị trường trong nước và Quốc tế.
17-03-2018 14:41:00Sao chép linkSao chép thành công10